Pojęcie i rodzaje konfliktów

Konflikt jest pojęciem występującym w rozmaitych kontekstach znaczeniowych. Najczęściej mianem tym określa się sytuację, w której występuje różnica zdań, zachodzi sprzeczność interesów jednostek lub grup społecznych i możliwość rozmaitych rozwiązań. Charakterystyczne jest to, że osiągnięcie określonego zamiaru lub wartości przez jedną osobę lub zespół, wyklucza ich zdobycie przez rywali.

Sytuacja konfliktowa jest rzeczą nieuniknioną i dlatego występują również konflikty w organizacjach, jako w instytucjach zorganizowanych reprezentujących specyficzne formy życia społecznego. Zależnie od sytuacji konflikt może być czynnikiem negatywnym, ale może również odgrywać rolę pożywną, np. w porę zauważona różnica poglądów w przedsiębiorstwie i właściwie przezwyciężona może prowadzić do rozwoju przedsiębiorstwa. Istotną sprawą dla konkretnej organizacji jest nie brak konfliktów, lecz umiejętność ich poprawnego rozwiązywania.

Podstawą konfliktów mogą być różne okoliczności, które decydują o rodzaju i formie konfliktów. Konflikt wewnętrzny danego człowieka wynika często z tego, że nie wie on, jak w danej sytuacji postąpić. Często pod wpływem opinii kolegów lub nacisku grupy, do której należy, znajduje rozwiązanie takiego konfliktu. Różnica zdań pomiędzy poszczególnymi pracownikami lub grupami, jeżeli nie przybiera drastycznych form, a ogranicza się do rzeczowej dyskusji, może być nawet źródłem usprawnienia organizacji. Nieraz dochodzi do konfliktów między przełożonym a podwładnym, które są zwykle brakiem właściwego klimatu w przedsiębiorstwie i są niezgodne z realizacją podstawowych zadań przedsiębiorstwa. Konflikty mogą wynikać z wzajemnej niechęci i braku woli porozumienia się poszczególnych ludzi lub zespołów pracowniczych. Jednostka, która nie może dostosować się do reguł i norm obowiązujących w grupie, popada w konflikt z grupą. Mówi się również o konflikcie ról, który występuje w sytuacjach, jeżeli jedna osoba pełniąca kilka ról społecznych spotyka się ze sprzecznymi poleceniami w pełnieniu tych ról. Jest to na przykład widoczne w wypadku kobiet pracujących i prowadzących jednocześnie gospodarstwo domowe, kierownika, członka związku zawodowego organizującego strajk itp.