Handel

Handel, jako odcinek działalności w gospodarce narodowej, został – stosownie do EKD – zaliczony do sekcji G – „Handel hurtowy i detaliczny, naprawy pojazdów mechanicznych, motocykli oraz artykułów przeznaczenia osobistego i użytku domowego”. Sekcja ta obejmuje następujące działy:

– dział 50 – Sprzedaż, obsługa i naprawy pojazdów mechanicznych i motocykli: sprzedaż detaliczna paliw do pojazdów samochodowych,

– dział 51 – Handel hurtowy i komisowy, z wyjątkiem handlu pojazdami mechanicznymi i motocyklami,

– dział 52 – Handel detaliczny, z wyjątkiem sprzedaży pojazdów i motocykli: naprawy artykułów przeznaczenia osobistego i użytku domowego.

Zasady i warunki działalności handlu zostały omówione w pierwszej części podręcznika w rozdziałach: „Krajowy obrót towarowy” i „Zagraniczny obrót towarowy”. W handlu i naprawach wchodzących w skład sekcji G pracowało pod koniec 1996 r. 1,9 min osób, co stanowi ponad 12% ogółu pracujących w całej gospodarce narodowej. Charakterystyczną cechą jest bardzo dynamiczny rozwój podmiotów gospodarczych zajmujących się handlem detalicznym w ostatnich kilku latach. Dowodem na to może być wzrost liczby punktów sprzedaży detalicznej z 470 tys. na koniec 1990 r. do 890 tys. na początek 1996 r. Nastąpiła również wyraźna restrukturyzacja własnościowa jednostek handlowych, wyrażająca się w znacznym wzroście prywatnych zakładów handlowych i spółek z udziałem kapitału zagranicznego. Według danych na koniec 1990 r. w handlu w sektorze publicznym pracowało 260 tys. osób, a w sektorze prywatnym około 1200 tys. osób, pod koniec zaś 1996 r. pracujących w sektorze publicznym było 97 tys. osób, a w prywatnym ponad 1800 tys. osób1.

Nastąpiła również zmiana w organizacji hurtu. W organizacji handlu wewnętrznego rozróżnia się hurt funkcjonalny, w którym następuje integracja funkcji hurtu i detalu w jednym przedsiębiorstwie handlowym, oraz hurt instytucjonalny, w którym zadania hurtu wykonują odrębne jednostki organizacyjne. Forma funkcjonalna hurtu zaczęła rozwijać się w gospodarce scentralizowanej, zwłaszcza od 1976 r., a od 1990 r. nastąpiło wyraźne przesunięcie się organizacji hurtu ku formie instytucjonalnej.