Organizacja indywidualnego stanowiska pracy

Stanowisko pracy jest podstawową, niepodzielną komórką struktury organizacyjnej w zakładzie pracy, w której pracownik lub grupa pracowników wykonuje określoną pracę. Można więc wyróżnić stano- wiska pracy ekspedientki, kasjerki, urzędnika w banku, motorniczego tramwaju, szlifierza w hucie szkła itp. Ze względu na bardzo zróżnicowane odmiany stanowisk pracy, wynikające z rozmaitości zakładów pracy, dalsza treść zostanie ograniczona do stanowisk pracy w praktyce przemysłowej. Stanowiska pracy mogą być rozmieszczone w zakładzie produkcyjnym w formie:

– gniazd technologicznych, obejmujących jednorodne stanowiska robocze wyposażone w środki pracy jednakowego rodzaju, wykonujących określoną fazę produkcji:

– gniazd przedmiotowych, składających się z różnorodnych stanowisk roboczych wyposażonych w różne maszyny i urządzenia, wykonujących łącznie określony przedmiot, a więc wyrób lub część wyrobu.

Jest jeszcze trzeci rodzaj rozmieszczenia stanowisk pracy, polegający na uszeregowaniu różnych stanowisk roboczych jedno za drugim, według kolejności operacji i czynności w procesie technologicznym. Takie uszeregowanie stanowisk pracy zgodnie z przebiegiem procesu technologicznego jest podstawą do zorganizowania produkcji potokowej.

Wyposażenie stanowiska pracy zależy od operacji technologicznych wykonywanych na tym stanowisku oraz od jego specjalizacji. Przed laty w produkcji maszyn i urządzeń oraz organizowaniu stanowisk roboczych zakładano, że do tak skonstruowanych urządzeń dobiera się odpowiedniego człowieka, by osiągnąć odpowiednią wydajność pracy. Doświadczenie wykazało jednak, że dobór odpowiedniego pracownika nie gwarantuje wykorzystania pełnej możliwości produkcyjnej urządzeń. Dlatego odwrócono zagadnienie i zamiast dostosowywać człowieka do pracy, zaczęto dostosowywać pracę do człowieka. Powstała nauka, nazwana ergonomią, która zajmuje się przystosowaniem maszyn i urządzeń, narzędzi, stanowisk roboczych oraz warunków materialnych środowiska pracy, np. oświetlenie, hałas, mikroklimat, do psychicznych i fizycznych możliwości człowieka.